Skip to content Skip to footer

Şifreleme endüstrisinin ilk gizli EVM’sinin olanaklarını keşfedin: Sapphire

Blockchain endüstrisi, DAppler ve gelecek İnternet neslinin diğer uygulamaları ile Web3’e dönüşümü hızlandırmak için hala çabalamakta. Bununla birlikte Web3’e geçişte, blok zincirindeki dijital gizlilik gerçek bir endişe/sorun olmaya devam ediyor.

Bu makale “Oasis Foundation” için çevrilmiştir. Makalenin orijinali: https://medium.com/oasis-protocol-project/what-you-can-build-with-the-industrys-first-confidential-evm-sapphire-255648aa1156

Kişisel ve hassas bilgilerin korunması, gizlilik ve bireysel veri kontrolünün yanı sıra, veri egemenliği Web3’ün temel önemli alanlarından birisidir. Yine de Ethereum gibi zincirler temel düzeyde veri koruması bile sağlayamaz.

Örneğin, Ethereum üzerinde merkezi olmayan bir kimlik kullanmak ve yaşadığınız ülkeyi kontrol etmesi gereken bir DApp ile etkileşim kurmak istiyorsanız, bu mümkündür ve yinede, bazı şekillerde faydalı bir kullanım durumu söz konusudur. Ancak, akıllı sözleşme yürütüldüğünden, zincirin bütünlüğünü korumak istiyorsanız; zincirdeki diğer tüm kişisel verilerin herkese açık olduğunu da kabul etmek gerekmektedir.

Blockchain, sağlık gibi diğer sektörlerde kullanılıyorsa, diğer hassas ve kişisel verilerin herkese açık olması gerekir. Bir sağlık DApp’i halka açık bir zincirin üzerine kurulmuş olsaydı, normalde yalnızca doktor için ayrılmış olan ve müşteri gizliliğine kesinlikle saygı duyan bilgilerden bahsetmiyoruz bile, zincir dışında saklanmadıkları takdirde tüm kişisel verilerin herkese açık olması gerekirdi.

İşte bu nedenle sektörün ilk ve tek gizli EVM uyumlu çalışma ortamını sağlayan Sapphire’i geliştirdik. Sapphire ile gizli akıllı sözleşmeler sayesinde, hassas sağlık verilerini, finansal bilgileri ya da diğer tanımlanabilir bilgileri gizli tutmak mümkündür ve böylece Web3 için mükemmel olan yeni kullanım örneklerinin sağlanacağı bir küme oluşturulabilir.

Ek olarak, Solidity’de gizli DAppler oluşturma yeteneği sağlayarak, büyük bir blok zinciri geliştirici grubunu Web3’e davet edebiliriz.

Ancak soru şu: Sapphire ile ne geliştirilebilir ve inşa edilebilir?

Aşağıda, birçok blok zinciri geliştiricisi tarafından bilinen ve sevilen bazı gizli çalışma zamanı kullanım durumlarını özetleyeceğiz. DeFi’den Oyuna, NFT’lere, DID’ye ve Sosyal’e.

Web3 DApplerinin Genişletilmesi

Sapphire, özünde geliştiricilerin devletin belirli yönlerini gizli tutan akıllı sözleşmeler oluşturmasına olanak tanır. Bir geliştiricinin hangi yönleri gizli tutmak istediğine bağlı olarak, sözleşmeler, tamamen herkese açık olandan tamamen gizli olana kadar tüm gizlilik yelpazesini kapsayacak şekilde tasarlanabilir.

Sapphire, Solidity geliştiricileri için güçlü ve yeni bir araçtır, ayrıca Web3 DApplerinin özelliklerini büyük ölçüde genişletebilecektir.

Büyük potansiyele sahip olduğuna inandığımız bazı alanlar bunlardır:

DeFi

DeFi’ye gizlilik eklemek, Web3 topluluğunda uzun süredir gerekli olan yeni özellikleri etkinleştirecektir.

Mevcut EVM’lerde, dileyen herkes blok gezginini açabilir ve belirli bir cüzdanın DEX akıllı sözleşmesiyle etkileşime girdiğini ve ticaret yaptığını görebilir ve neyin alınıp satıldığını görebilir.

Sapphire’deki bir DEX’te, işlemlerin belirli yönlerini gizli tutmak mümkündür. Sandviç saldırıları olasılığı olmayacağından, ayarlanan kayma parametreleri gizlenebilir ve MEV’ye dayanıklı bir DEX oluşturulabilir.

DeFi ayrıca Sapphire’in başka bir önemli kullanım durumuyla da iyi bir şekilde eşleşir. Merkezi olmayan kimlik (DID) gibi DID bilgilerini kullanarak kredi puanları blok zincirine dahil edildiğinde, merkezi olmayan borç vermek, kitle pazarı için çok daha uygun ve çekici hale gelir. Mevcut blok zincirlerinde, insanlar özel kredi puanı verilerini blok zincirinde herkesin görmesini istemedikleri için, bu tür borç verilmesi doğru değildir.

Sapphire ile veriler tamamen gizli tutulabildiği için merkezi olmayan krediler çok daha pratik hale gelir ve bu da düşük kredi sunan benzersiz kredi protokollerine olanak tanır. Sapphire’in DeFi’nin mevcut seviyelerinin ötesine geçmesini ve hakim olmasını sağlayacağına inanıyoruz.

Oyun

En popüler Web2 oyunlarının özel bir bileşeni olduğundan, Web3 oyun sektörü gizlilik dahil olmak üzere büyük bir değer katabilir. Basit bir kart oyunu bile bir oyuncunun diğer oyuncuların kartlarını göremesini gerektirir.

Blockchain, şeffaflığı sayesinde kart ve kumarı adil yapmanın bir yolu olarak görülüyor. Ancak bu şeffaflık, kart oyunu zincirde kalırsa diğer oyunculara haksız avantaj sağlamak için de kullanılabilir.

Şeffaflığı korumak ve oyun ve kumar alanında gizliliğini korumak için oyunun büyük bir kısmı zincirin dışındaki ortamlara taşınmalıdır. Bunun dezavantajları da vardır. Çünkü gizli yönler zincir dışı ortamlara taşındığında, blok zincirinin sunduğu bütünlüğü kaybederler.

Merkeziyetin avantajları ve Web3 oyunlarının zincirde birleşebilirliği mümkündür. Sapphire ile, veriler zincirde özel olarak depolanabildiği için Web3 oyunlarından ödün vermek zorunda kalmazsınız.

NFTler

NFTler kendilerini blok zinciri ve kripto ekosisteminde önemli bir temel üzerine kurmuş ve dijitalde, günlük hayatımızın bir parçası haline gelmiştir. Ancak, herhangi bir Web3 sektöründe olduğu gibi, kullanıcı deneyiminde bazı sürtüşmeler yaşanmaktaydı. NFT alanı için bu sürtünmelerden/zorlanmalardan biri mintleme süreci olmuştur.

Popüler bir NFT koleksiyonu mintlendiğinde, insanlar koleksiyonu “mintlemek” için rekabet etmek zorunda olduklarından, genellikle blok zincirinde büyük bir tıkanıklık ve gaz ücretlerinin israfi ortaya çıkar.

Bu durum kısa bir süre önce Yuga Labs’in “Otherside” metaverse oyunu için yapılan arazi satışında gözlemlenmişti.Bu mintleme süreci, Ethereum ağının tarihindeki en yüksek gaz ücretlerine neden oldu ve yatırımcılar, ilk 24 saatte işlem ücretlerinde 176 milyon doların üzerinde harcama yaptı.

Şu anda, EVM zincirlerinde NFT minting yapmak için uygun bir yol yoktur ve bu durum “gaz savaşlarını” ortaya çıkartmaktadır.

Sapphire’in gizlilik özellikleri burada yardımcı olabilir. Gizlilik özelliğinin etkinleştirilmesi, aşağıdakiler gibi daha karmaşık açık artırma mekanizmalarına izin verebilir: Gizlilik özelliğini etkinleştirerek, ikincil fiyat açık artırmaları ya da “candlestick(şamdan)” açık artırmaları gibi daha gelişmiş açık artırma mekanizmaları kullanılabilir. Bu sayede NFT satışları için çok daha az kaotik, daha az kötü olan açık artırma mekanizmaları kullanılabilir.

Oasis ayrıca Sapphire’de gizli NFT’ler sunar. Bu NFTler, Web3 dünyasında NFTler için ek işlevsellik ve kullanım durumları sağlar. Gizli NFTler, örneğin, sanatçı ve matematikçi Bishop tarafından Gizli NFT koleksiyonunda yer aldı: Minyonlar Ordusu. Bu NFT koleksiyonunda, NFTlerin sahipleri, özel veriler olarak depolanan formülleri yaratan temel matematiksel işleve de erişebilir.

Merkeziyetsiz Kimlik

Merkeziyetsiz kimlik, Internet’te kişilerin kimlikleri gizliliklerini etkilemeden ve korkmadan kullanılabildiği için Web3 alanında devrim yaratabilir.

DID (Merkeziyetsiz Kimlik), DApplerin kullanıcı gizliliğinden ödün vermeden kullanıcıları beyaz listeye almasına ve kimlik doğrulamasına izin verir. Şu anda blok zincirlerinde, gerekli veriler genellikle çok hassas olduğu için DID’i uygulamak çok zordur. Kullanıcıların cüzdanlarıyla ilişkilendirilmesini istemeyecekleri adları, yaşları, adresleri, mali durumları vb. içerebilir ki bunları böylece herkes görebilir.

Güçlü ve güvenli bir DID sistemi, özellikle gizli EVM uyumluluğu ile birlikte Web3’ün daha da geliştirilmesini sağlar.

Sosyal

Sosyal uygulamalar Web3’ten büyük ölçüde yararlanabilir, ancak henüz benimseme aşamasına gelinmemiştir. Bunun nedeni büyük oranda tamamen merkezi olmayan bir sosyal Web3 platformu oluşturma sorunlarından kaynaklanıyor.

Sapphire’ın gizliliği bu sorunların bazılarını çözebilir. Facebook ya da Twitter gibi uygulamalar için temel özelliklerden biri, içeriklerinizi yalnızca belirli kişiler tarafından görülebilir hale getirmektir. Genel bir blok zincirinde bu, şu anda mümkün değildir. Kullanıcılar profillerini ya da içeriklerini kimlerin görebileceğini ve kimlerin göremeyeceğini seçemez.

Sapphire ve gizli akıllı sözleşmelerle bu mümkün olur. Çünkü akıllı sözleşmeler, parametrelere bağlı olarak belirli unsurları gizleyebildiği için mümkündür.

Bu sadece sosyal medya ile sınırlı değil. Patreon gibi ücretli içerik platformları da aynı ilkeler kullanılarak çoğaltılabilir.

Web3 Geliştiriciler için kolaylaştırıldı!

Gizli DApplerin potansiyel kullanım durumları yeni keşfediliyor ve biz sadece yüzeye iz bırakıyoruz. Ancak, Web3 teknoloji dünyasında gerçek bir gizliliğe ihtiyaç olduğu açıktır. Genel blok zincirlerinin, özellikle de birçok geliştiricinin üzerine inşa ettiği EVM zincirlerinin mevcut durumu Web3 için uygun değildir.

Sapphire ile, Web3’ü ölçeklendirmek için yeni bir olanaklar dünyası açıyoruz, aslında bunu Solidity geliştiricilerinin desteğiyle yapıyoruz. Solidity’de gizli bir DApp oluşturan ilk kişilerden biri olmak istiyorsanız, buradan Gizli Tut Hackathonumuzun sayfasını inceleyin!

Discordumuza katılıp, bizi Twitter’da takip edin!